Header Ads

ad

Alzheimer Hastalığı


Demansın en sık nedeni olan Alzheimer Hastalığı, erişkinlerde, tüm ırklarda ve her türlü eğitimsel, ekonomik alt yapıda görülmektedir. Bu hastalık için en önemli risk faktörü ileri yaştır. Alzheimer hastalığının görülme sıklığı yaş ile artmaktadır. 65 yaş üstü 100 kişiden 8’inde Alzheimer hastalığı görülmektedir, 85 yaş üzerindeki kişilerde sıklığı %20’dir. Alzheimer hastalığı beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi nedeniyle olmaktadır. Yaşla beraber her kişide beyinde hücre ölümü olmaktadır ama Alzheimer hastalığında bu süreç yaşa göre beklenenden daha hızlı olmaktadır.
Alzheimer hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir, bir kanser hastalığı değildir.  Ancak ailede bir veya birden fazla Alzheimer Hastasının olması, bu hastalığa yakalanma riskini artırmaktadır.  Kafa travmaları ile Alzheimer Hastalığı arasında paralellik bulunmuştur. Kalp ve damar sağlığını etkileyen yüksek tansiyon, kalp hastalığı, şeker hastalığı ve yüksek kolesterol seviyeleri de damarlarda kan akımını bozarak, beynin kan dolaşımını aksamasına yol açabilirler. Yeterince kanlanmayan beyin hücrelerinde bozulma daha çabuk olabileceğinden, bu durumların kontrol edilmesi  bu açıdan önem kazanmaktadır. Alzheimer hastalığından korunmak veya geciktirmek için;  vücut ağırlığını korumak, sigara ve aşırı alkolden kaçınmak gerekir. Sosyal topluluklara katılmak ve çevreye ilgili kalabilmek, vücuda ve akla egzersiz yaptırmak da Alzheimer Hastalığı için önerilen yöntemlerdir. Alzheimer hastalığında bellek kaybının yanı sıra, günlük sosyal aktiviteler ve mesleki durumları bozan bir hastalıktır. Ayrıca kişilik, davranış ve duygulanım  değişiklikleri de görülebilir.

AH’ nın belirtileri kısaca şu şekilde sıralanabilir:

  • Günlük yaşam aktivitelerini etkileyen bellek kaybı 
  • Günlük yaşam aktivitelerini yapmada güçlük 
  • İşte ve evde her zaman yapılan işlerde zorlanma 
  • Zaman ve mekan karmaşası 
  • Yargı ve karara varmada güçlük
  • Sık kullanılan eşyaların yerlerini değiştirme
  • Ruh hali ya da davranışlarda değişim 
  • Kişilik değişimleri 
  • Sorumluluktan kaçınma 
  • Yazarken ve konuşurken zorlanma



AH olan kişilerde bellek problemleri ve kognitif yıkım (düşünme ve nedenselleştirmede güçlük) vardır. Bu kişiler sonunda tek başlarına yaşamayı başaramaz hale gelirler. Karar vermek de güçlük çekme, kelime bulmak da ve düşüncelerini tamamlamada zorlanma gibi sıkıntılar yaşarlar. Kimi hastalarda kişilik ve davranış değişiklikleri görülebilir. Bazıları evden çıkıp kaybolabilirler. Gece ve gündüzü ayırt edemedikleri için gece yarısı kalkıp giyinip evden dışarı çıkmak isteyebilirler. Görme, tat alma ve koku almada kayıpları olabilir. Alzheimer hastalığı giderek yakınmaların arttığı bir durumdur  erken, orta ve ileri olmak zere üç devreye ayrılabilir.



Erken dönem Alzheimer hastalığında;  hastada ılımlı bellek kaybının yanı sıra, bildiği yerleri karıştırma, günlük aktivitelerini daha uzun sürede yapma, faturaları ödemede ve alışveriş yaparken para hesabında zorluklar yaşarlar. Giderek artan bir sıkıntı hali, karar vermede zorlanma yaşarlar. Hastalığın bir adım ileri orta devrede ise; günlük yasam aktivitelerinin sürmesini engelleyen belirgin düzeyde belirti ve problemler ortaya çıkar. Bellek kaybı ve şaşkınlık giderek artar ve şaşkın, dikkat süresi iyice kısalır, arkadaşlarını ve  akrabaları tanımakta zorluk yaşamaya başlarlar. Yeni yerleri ve bilgileri öğrenemez olurlar. Davranış problemleri, hayaller, yakınlarını suçlama ve  onların kendilerine zarar vereceği gibi paranoid düşüncelere kapılabilirler. İleri dönemde; hasta, bakım verenlere tam bağımlı hale gelir, fiziksel bozukluklarda meydana gelir. Kilo kaybı, devamlı uyuklama, idrar ve büyük abdest yapma kontrolünü tamamen kaybederler. 



Alzheimer Hastalığının ilk belirtilerinin ortaya çıkıp tanı konulması arasında ortalama 1 yıllık bir süre bulunmaktadır. En büyük terapötik faydanın sağlanabilmesi için, tedaviye erken başlamak gerekir. Bu Alzheimer Hastalığı’nın ilerlemesini geciktirmek ve tam bağımlı hale gelmeden önceki zaman dilimini uzatmak açısından önemlidir.
Bu sıkıntılar sadece AH için değil aynı zamanda hastanın yakınları ve sevdikleri için de oldukça güçtür. Alzheimer hastası ile ilgilenen kişilerin kaynaklara ihtiyaçları vardır ve üstesinden gelmeleri gereken zorluklar konusunda yapılabilecek şeyler olduğu yönünde ikna edilmeleri gerekmektedir. Bir Alzheimer hastası, ortalama 8 yıl bakım gerektirmektedir. Hasta ve yakınlarının çoğu evde bakımı tercih etmektedirler. Bu bakımı verebilmek için hasta yakınlarının çoğu, çalışma saatlerini azaltıyor ya da bakım vermek için işinden ayrılmaktadırlar. Ayrıca bakım verenlerin yarısında tedavi gerektiren depresyon görülebilir ve depresyon, hastanın bakımevine verilmesiyle de azalmaz, ancak hastanın kaybından 3 ay ile 1 yıl sonra  azalmaya başladığı bildirilmiştir.
Alzheimer Hastalığının tedavisinde asetil kolin esteraz inhibitörleri denilen bir grup ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar sinir hücreleri arasındaki iletimi sağlayan Asetil kolin denilen maddenin miktarını artırmaktadır. Ayrıca orta ve ileri AH da kullanılan bir ilaç daha bulunmaktadır. Bu ilaçlar daha çok sempromatik yani şikayetleri azaltıcı ilaçlardır. Ne yazık ki henüz hastalığı ortadan kaldıran ve ilerlemesini durduran bir ilaç yoktur. Ancak bu konuda yoğun çalışmalar devam etmektedir.



Hiç yorum yok