Modern zaman hastalıkları

İstanbul Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalında uzmanlığını tamamlayan, Farsça ve İngilizce de bilen Uzm. Dr. Müjgan Lahut, literatüre 'iş hastalıkları' diye giren rahatsızlıklara 'panzehir' olacak tavsiyelerde bulundu:

Modern ve kentsel yaşam koşullarında, omurga sistemine ait rahatsızlıklar ve duruş bozuklukları oldukça artış göstermiştir. Bu yaşam koşullarında, meslek sahibi olmayan bebeklerin dahi kas-iskelet gelişimini kötü yönde etkilemektedir. Çoğu bebek emeklemenin tadına varamadan, bel ve sırt kaslarını geliştirmeden ve gerekli omurga kavislerini sağlıklı bir şekilde elde edemeden yürümeye başlar. Bunu önlemek için bebekler 4 aylıktan itibaren yüzüstü yatırılmalı egzersiz yapmalarına olanak sağlanmalıdır. Emeklemeden oturmaya veya yürümeye başlamak kas ve sinir gelişi açısından sağlıklı değildir.

Öğrenciler, memurlar, bankacılar, yöneticiler, bilgisayar veya masa başında uzun süre ve aralıksız bir şekilde oturmak zorundadırlar. İşçiler, tekstilciler ve birçok benzer meslekle uğraşan kişiler, saatlerce ayaküstü, öne eğilmiş bir pozisyonda durmak-çalışmak ve eşya kaldırmak zorundadırlar. Tüm bunlar omurga sağlığını kötü yönde etkilemektedir, dolayısıyla boyun, sırt ve bel ağrıları, toplumda günden güne artış göstermektedir. Dünyanın ileri gelen ülkelerinde, bahsi geçen meslek hastalıklarının tedavisi için milyonlarca dolar harcanmaktadır, bu nedenle bu ülkelerde, uygun çalışma alanları, iş yeri ergonomisi (rahatlığı), kişisel eğitimler ve egzersiz programları önem kazanmıştır.

Bu yazıda size, vücut sağlığınızı korumaya yönelik bazı ipuçları vermek istiyorum.

• Masa başında çalışanların bilgisayar ekranlarını göz hizasından 30 derecelik bir açı ile ve 50 cm mesafede tutmaları uygundur.
• Eğer laptop kullanıyorsanız, laptopun altına birkaç kitap koyarak, ekran hizasını yükseltebilirsiniz.
• Otururken sandalyenin sırt kısmı, bel ve sırtı desteklemelidir. Sandalyenizde bu destek mevcut değilse küçük bir yastık ile bu bölge desteklenmelidir.
• Sandalyenin yüksekliği, kalça ve dizinizin 90 derecelik bir açıda tutup, ayak tabanınızın yere tam basabileceği şekilde ayarlanmalıdır.
• Sandalyenin oturak kısmı tüm üst bacağı desteklemeli, dizlerden 4 parmak geride bitmelidir. Asla sandalye/tabura üzerinde sadece basenlerin üzerinde uzun süre oturulmamalıdır, unutmayın ki ortalama ağırlıkta bir yetişkinin dik otururken beline binen ağırlık 140 kilo iken, öne eğik pozisyonda bu ağırlık 185 kiloya ulaşır.
• Otururken, baş yukarıda, omuzlar geride ve aşağıda tutulmalıdır.
• Kolçaklı ve tekerlekli sandalyeler tercih edilmelidir. Mümkün olduğu kadar 20-30 dakikada bir pozisyon değiştirmeye çalışın, ayağa kalkıp kendi etrafınızda birkaç adım atmanız bile sizi rahatlatacaktır.
• Uzun süreli oturmalarda en rahat pozisyon ayak bileklerini hafif önde çaprazlayarak oturmaktır, bu pozisyonda kaslar daha gevşek dururlar.
• Uzun süre ayakta duranlar, ayaklarını dönüşümlü olarak 20 cm'lik bir ayak paneli (basamak) üzerine koyarak dinlendirebilirler.
• Tezgah mümkün olduğu kadar yüksek ve gövdeye yakın ayarlanmalıdır.
• 30-40 dakikada bir duvara dayanarak sırtınız ile duvarı itmeye çalışın, içinizden 10’a kadar sayıp dinlenin, bu egzersizi 5 kere tekrarlayın. Daha sonra duvardan 20 cm mesafede durarak geriye doğru duvara dayanın ve duvardan destek alarak 10 kez diz hizasına kadar çömelip kalkın.

*Düzenli egzersiz yapın, yürüyüş yapın. Düzenli egzersiz alışkanlığı olmayan kişilerde bazı kaslar giderek zayıflar, bazıları kısalır, bazısı çok çalışır ve kasılır... Bu dengesizlik, direkt olarak duruş biçimini etkiler, kaslar sonra omurgalar ve daha sonra da sinir harabiyetlerine bağlı ağrılar, uyuşmalar, tutukluklar ortaya çıkar...